Το έντονος άλγος και η αυξημένη αιμορραγία της περιόδου είναι ένας σοβαρός λόγος να κάνετε μία ενδελεχή γυναικολογική εξέταση το συντομότερο δυνατό. Συχνά, τέτοια συμπτώματα μπορεί να σχετίζονται με την ενδομητρίωση, η οποία είναι μία χρόνια πάθηση. Συγκεκριμένα, η ενδομητρίωση είναι μια συχνή και, συνήθως επώδυνη και χρόνια πάθηση σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Ορίζεται, απλώς, ως η παρουσία ενδομητρικού ιστού (ιστός που σχηματίζεται στην εσωτερική επιφάνεια της μήτρας) έξω από τη μήτρα, ιδιαίτερα στις ωοθήκες και τη πύελο. Το ενδομήτριο, φυσιολογικά, αποβάλλεται κατά την έμμηνο ρύση μαζί με το αίμα της. Παρακάτω, δίνονται ορισμένες απαντήσεις για την ενδομητρίωση.
Τι προκαλεί την ενδομητρίωση;
Υπάρχουν αρκετές θεωρίες για την αιτία της ενδομητρίωσης, χωρίς να έχουν σαφώς τεκμηριωθεί. Η ενδομητρίωση φαίνεται να έχει ένα γενετικό υπόβαθρο. Για παράδειγμα, οι γυναίκες με μέλη της οικογένειας πρώτου βαθμού που έχουν διαγνωστεί με ενδομητρίωση έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν τη πάθηση σε σύγκριση με τις γυναίκες χωρίς οικογενειακό ιστορικό. Εμφανίζεται, επίσης, συχνότερα σε γυναίκες της καυκάσιας φυλής και σε γυναίκες που έχουν πρόωρη έναρξη του κύκλου τους, καθώς και σε άτοκες γυναίκες. Υπάρχει σημαντικά υψηλότερη εμφάνιση ενδομητρίωσης σε γυναίκες με υπογονιμότητα σε σύγκριση με τις γυναίκες που έχουν γεννήσει ή/και θηλάσει.
Ποια είναι τα σημεία και συμπτώματα;
Τα συμπτώματα, συνήθως, εμφανίζονται μερικά χρόνια μετά την εμμηναρχή, γύρω στην ηλικία των 25 ετών. Κάποιες γυναίκες δεν έχουν συμπτώματα, ενώ άλλες εμφανίζουν πολύ έντονο πόνο. Ο πόνος μπορεί να εμφανίζεται περιοδικά κατά την έμμηνο ρύση, καθώς και κατά την διάρκεια ή μετά τη σεξουαλική επαφή. Σε μερικές περιπτώσεις, η περίοδος μπορεί να έχει μεγάλη αιμορραγία, με μετεωρισμό και κόπωση.
Πως επηρεάζεται η γονιμότητα;
Οι μηχανισμοί που η ενδομητρίωση σχετίζεται με τη γονιμότητα περιλαμβάνουν:
Αλλαγή της ανατομίας της πυέλου
Αύξηση της πυελικής φλεγμονής
Τροποποιημένη ανοσολογία
Ορμονική δυσλειτουργία
Γενικά, η ενδομητρίωση δημιουργεί τέτοια προβλήματα στο γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα, που αποτρέπεται η φυσιολογική κίνηση των γαμετών (σπέρμα/ωάριο) και η φυσιολογική γονιμοποίηση και εμφύτευση με αποτέλεσμα να μειώνεται η γονιμότητα.
Πώς γίνεται η διάγνωση της ενδομητρίωσης;
Η διάγνωση της ενδομητρίωσης απαιτεί βιοψία ή επισκόπηση των ορατών βλαβών της πυέλου (ανοιχτά ή λαπαροσκοπικά). Ωστόσο, η παρουσία ενδομητριώματος (ενδομητριωσική κύστη ωοθηκών) στο γυναικολογικό υπερηχογράφημα μπορεί να οδηγήσει σε ισχυρή κλινική υποψία διάγνωσης.
Πως μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε;
Υπάρχουν τόσο συντηρητικές όσο και χειρουργικές επιλογές για τη θεραπεία της ενδομητρίωσης. Η συντηρητική θεραπεία (φαρμακευτική) ανακουφίζει τον πόνο που σχετίζεται με την ενδομητρίωση, αλλά μόνο καταστέλλει και δεν εξαλείφει την ασθένεια. Δεν φαίνεται ότι έτσι βελτιώνεται η γονιμότητα. Στη συντηρητική θεραπεία περιλαμβάνονται ορμονικές θεραπείες και αντιφλεγμονώδη φάρμακα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν χώρια ή σε συνδυασμό.
Η χειρουργική θεραπεία της ενδομητρίωσης συνιστάται για την αποκατάσταση της φυσιολογικής ανατομίας, που συχνά μεταβάλλεται. Επιπλέον, προτείνεται η χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση των ενδομητριωμάτων, ειδικά όταν είναι μεγαλύτερα από δύο εκατοστά. Ένας από τους στόχους της χειρουργικής θεραπείας είναι η αύξηση των πιθανοτήτων της επίτευξης της φυσιολογικής σύλληψης ή/και της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Η εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF) συστήνεται σε γυναίκες που δεν μπορούν να κυοφορήσουν λόγω της ενδομητρίωσης.